W czasie dyskusji zorganizowanej 12 listopada 2014 r. poruszony zostanie temat pojęcia i rodzajów patologii oraz roli Policji, jako edukatora społecznego na przykładzie programu Komendy Głównej Policji "Profilaktyka a Ty". W czasie konferencji zaprezentowane zostały także wyniki kontroli Najwyższej Izby Kontroli na temat przeciwdziałania zjawiskom patologii wśród dzieci i młodzieży szkolnej.

Raport NIK

Z danych przedstawionych przez Wiesława Motykę, dyrektora delegatury NIK w Rzeszowie wynika, że w szkołach coraz częściej pojawiają się patologie w cyberprzestrzeni. Aż 1/5 uczniów przyznaje, że otrzymuje niemiłe wiadomości i pogróżki. Chodzi tu głównie o nieprzyjemne SMS-y, maile czy zamieszczanie w sieci ośmieszające zdjęć i filmiki. Dyrektor Wiesław Motyka wyliczał, że agresja słowna dotyka ponad 74% uczniów, a fizyczna ok. 60%. Niepokojącym zjawiskiem jest też zażywanie narkotyków, dopalaczy i leków uzależniających. Z badań NIK wynika także że ponad 31% uczniów było świadkiem zażywania narkotyków w szkole. Ponad 17% świadkiem ich sprzedaży, a prawie 30% ankietowanych nauczycieli przyznało, że istnieje u nich problem zażywania narkotyków przez uczniów. Najwięcej zachowań patologicznych występuje w gimnazjach. Najmniej w szkołach średnich.



„Bezpieczna Przyszłość”

Według Rektora WSPiA prof. Jerzego Posłusznego w świetle tych badań szeroko rozumiane bezpieczeństwo młodzieży staje się jednym z najważniejszych problemów społecznych. – Dodać trzeba, że z każdym rokiem mamy do czynienia z narastaniem zagrożeń bezpieczeństwa młodzieży. Wystarczy wymienić jeszcze niedawno nieznane zjawisko cyberprzestępczości. Dlatego konieczne jest ciągłe identyfikowanie tych zagrożeń. Konieczne jest także stworzenie systemu ochrony młodzieży i przeciwdziałanie tym zagrożeniom – mówił prof. Jerzy Posłuszny.

Dodał, że w systemie tym nie może zabraknąć szkół wyższych. – Od kilku lat WSPiA realizuje program edukacyjno – badawczy pt.: „Bezpieczna przyszłość”, adresowany zarówno do młodzieży szkolnej, jak i studenckiej. Należy podkreślić, że program ten realizowany jest we współpracy z Podkarpackim Kuratorem Oświaty. Obecnie trwają prace koncepcyjne nad wzbogaceniem programu o nowe formy działania – tłumaczył Rektor WSPiA.



Nauczyciele potrzebują wsparcia

Według obecnej na konferencji Minister Edukacji Narodowej Joanny Kluzik-Rostkowskiej bezpieczeństwo w szkołach i zapobieganie przemocy to jedne z najważniejszych działań MEN. – Kilka tygodni temu ministerstwo zorganizowało konferencję panelową, w trakcie której dyskutowaliśmy o przeciwdziałaniu przemocy w szkołach podstawowych i gimnazjach. Część dyskusji dotycząca szkół podstawowych była optymistyczna. Zdecydowanie mniej pozytywna była dyskusja o przeciwdziałaniu przemocy w gimnazjach – przypomniała Joanna Kluzik-Rostkowska. – Jesteśmy świadomi, że nauczyciele potrzebują wsparcia i nie mam złudzeń, że z dnia na dzień poradzą sobie z przemocą w szkołach. Bardzo mnie cieszy dyskusja zorganizowana w WSPiA w Rzeszowie, bo dzięki temu możemy szukać sposobów rozwiązywania problemu przemocy w szkołach – mówiła w WSPiA Minister Edukacji Narodowej.

Głównym punktem konferencji w Wyższej Szkole Prawa i Administracji była debata z udziałem Ministra Edukacji Narodowej Pani Joanny Kluzik-Rostkowskiej na temat "Patologie, jako przejaw zagrożeń bezpieczeństwa młodzieży szkolnej". Do udziału w debacie zaproszeni zostali również Wojciech Kutyła – Wiceprezes NIK oraz wykładowcy Wyższej Szkoły Prawa i Administracji: prof. Andrzej Zoll, prof. Czesław Kłak oraz dr Agata Furgała.



Debata

Uczestnicy panelu dyskutowali na temat przyczyn i przejawów patologii wśród młodzieży szkolnej, a także ram prawnych odpowiedzialności nieletnich. Prof. Andrzej Zoll zwrócił uwagę, że nie można przeceniać represji, jako środka reakcji na zachowanie nieletniego. Rozwiązanie prawne powinny wspierać proces jego wychowania, korekty zachowania, a kara powinna być ostatecznością. Zdaniem Profesora w Polsce mamy przestarzałe rozwiązania prawne, niedostosowane do wymogów współczesności, co nie służy przeciwdziałaniu demoralizacji nieletnich.

Prof. Czesław Kłak, podzielając stanowisko prof. Zolla, podkreślił z kolei, że przepisy dotyczącego szeroko rozumianej odpowiedzialności nieletnich i przeciwdziałania ich demoralizacji znajdują się w różnych aktach prawnych, co nie jest rozwiązaniem właściwym. Zdaniem prof. Kłaka przepisy te powinny znaleźć się w jednej ustawie zatytułowanej Prawo nieletnich. Powinna ona regulować nie tylko środki reakcji na zachowanie nieletniego, ale przede wszystkim środki przeciwdziałania ich demoralizacji, wyraźnie określać obowiązki szkoły oraz innych placówek wychowawczych, a także regulować zasady współdziałania różnych organów w zakresie przeciwdziałania demoralizacji nieletnich.

Z kolei insp. Grzegorz Jach – odpowiadając na pytanie, dlaczego dochodzi do demoralizacji młodzieży – wskazał na rozpad rodziny, w tym brak poświęcania dzieciom wystarczającej ilości czasu, a także negatywny wpływ grupy rówieśniczej. Na tę samą kwestię zwrócił uwagę Wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli Wojciech Kutyła, który dodatkowo podkreślił, że szkoły powinny bardziej współpracować z rodzicami w diagnozowaniu i przeciwdziałaniu patologii wśród młodzieży. Zdaniem Wojciecha Kutyły nie można mówić, że w polskich szkołach nie jest bezpiecznie, ale dostrzeżonego przez NIK nieprawidłowości w działaniu szkół i samorządów powodują, że niezbędna jest korekta prowadzonej polityki, zwłaszcza w obliczu nowych zjawisk patologicznych, takich jak np. cyberprzemoc.

Uczestnicy dyskusji zgodnie podkreślili, że wprawdzie spada ilość czynów karalnych nieletnich, ale wyraźnie widoczna jest brutalizacja zachowań. O wiele niebezpieczniejsze jest jednak sięganie po alkohol, środki odurzające czy też dopalacze.

Podczas konferencji na temat "Patologie, jako przejaw zagrożeń bezpieczeństwa młodzieży szkolnej” zaprezentowany został także nowatorski program edukacyjno-badawczy WSPiA "Bezpieczna Przyszłość” oraz Podkarpacka Młodzieżowa Akademia Prawa i Bezpieczeństwa", realizowana pod patronatem honorowym Ministra Edukacji Narodowej, we współpracy z Podkarpackim Kuratorem Oświaty.

Program naukowo-badawczy WSPiA

Celem programu jest przede wszystkim edukacja prawna i podnoszenie świadomości prawnej i świadomości w zakresie bezpieczeństwa oraz kształtowanie praworządnych i sprzyjających bezpiecznym zachowaniom postaw zarówno w szkole, jak i w życiu społecznym. Program ma także na celu rozwijanie zainteresowań prawem i problematyką bezpieczeństwa oraz pogłębiania posiadanej już wiedzy; budowa zaufania i szacunku pomiędzy młodzieżą a organami państwa, formacjami i służbami zajmującymi się egzekwowaniem prawa i ochrony bezpieczeństwa.