W WSPiA dyskutowano o związkach partnerskich i przemocy w rodzinie
Dyskusja na ważne i aktualne tematy
Problemy związane ze związkami partnerskimi i przemocą w rodzinie to temat konferencji, która w czwartek 28 lutego odbyła się w Wyższej Szkole Prawa i Administracji. W dyskusji oprócz studentów uczestniczyli również pracownicy naukowi WSPiA zajmujący się m.in. prawem cywilnym, karnym oraz prawami człowieka. Organizatorem konferencji byli studenci działający w Kole Naukowym Kryminalistyki i Kryminologii pod opieką prof. Czesława Kłaka.
W Dyskusji, oprócz pracowników naukowych i studentów, wzięli udział przedstawiciele organizacji społecznych, zajmujących się pomocą ofiarom przestępstw, a także pomocy społecznej. Wśród zaproszonych gości byli m.in. sędzia Roman Skrzypek, rzecznik prasowy Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie oraz prokurator Damian Mirecki, naczelnik Wydziału Przestępczości Zorganizowanej Prokuratury Apelacyjnej w Rzeszowie.
W swych wystąpieniach referenci zwracali uwagę na to, że prawo nie może pozbawiać jednostki należnych jej praw. Nie oznacza to jednak, że osoby pozostające w związkach pozamałżeńskich, bez względu na ich charakter, winny dysponować takimi samymi prawami, jak małżonkowie. Dr Janusz Gajda w swym wystąpieniu przypomniał, iż od czasów prawa rzymskiego małżeństwo to związek kobiety i mężczyzny i tak też jest ono ujęte w prawie polskim (art. 18 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.). – Nie znaczy to jednak, że osoby, które nie są w związku małżeńskim nie powinny korzystać np. z prawa do dziedziczenia ustawowego, czy możliwości wspólnego rozliczania przy składaniu deklaracji podatkowych. Taka możliwość powinna im przysługiwać. Nie może to jednak prowadzić do zrównania związków pozamałżeńskich z małżeństwem – tłumaczył dr Janusz Gajda. Dodał, że czym innym jest przyznanie określonych praw, a czym innym stworzenie nowego stanu cywilnego – wykazującego istotne podobieństwo do małżeństwa. – W obecnym stanie prawnym – ze względu na treść art. 18 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. – jest to niemożliwe – powiedział dr Janusz Gajda.
Z kolei dr Marta Pietras – Eichberger zwróciła uwagę na to, że obecnie brak jest możliwości narzucenia przez prawo europejskie innej definicji małżeństwa. Unia Europejska nie ma bowiem kompetencji do uregulowania tej materii. Z kolei według mgr Małgorzaty Babuli osoby pozostające w związkach pozamałżeńskich nie mogą być z tego powodu dyskryminowane. Jednak brak przyznania im praw właściwych dla małżonków nie jest sprzeczny ze standardami ochrony praw człowieka.
Prof. Czesław P. Kłak w swym wystąpieniu zwrócił uwagę na konieczność prawidłowej wykładni przepisów prawa. Umożliwi ona osobom pozostającym we ”wspólnym pożyciu” prawo np. do odmowy złożenia zeznań w procesie karnym, czy też wykonywania prawa zmarłego pokrzywdzonego. Zdaniem Profesora nie ma konieczności zmiany prawa w tej materii. Należy je jednak właściwie interpretować, uwzględniając cel wskazanych instytucji procesu karnego oraz zapewniając należytą ochronę jego uczestnikom. Profesor podkreślił również, że na gruncie prawa karnego materialnego osoby pozostające w związkach pozamałżeńskich – w kwestii przestępstwa znęcania się – winny korzystać z takiej samej ochrony, jak małżonkowie. Odmienna interpretacja pozbawiałaby ich bowiem należnej ochrony prawnej. Przemoc w rodzinie może bowiem dotknąć zarówno te rodziny, których podstawą jest związek małżeński, jak i te, w których do owej formalizacji związku nie doszło – tłumaczył prof. Czesław P. Kłak.
Kolejne wystąpienia dotyczyły przemocy w rodzinie, jej przyczyn, przejawów, form, odpowiedzialności prawnokarnej (mgr Rafał Skowron), a także roli społecznego kuratora sądowego w jej zwalczaniu (mgr Paweł Szarama).
W trakcie konferencji studenci reprezentujący Koło Naukowe Kryminalistyki i Kryminologii przedstawili także swoje wystąpienia. Były one wynikiem prowadzonych w ramach działalności Koła, badań naukowych. W swoich referatach studenci przedstawili rozważania na temat przemocy psychicznej, ochrony praw dziecka przed przemocą, a także wpływu alkoholu na proces motywacyjny sprawcy.
Wszystkie referaty wygłoszone w trakcie dyskusji opublikowane zostaną w materiałach pokonferencyjnych.